Hepimizin bildiği gibi Korona virüs (covid-19), her yaştan insanı etkisi altına almıştır. Çocuklarda bu durumdan etkilenen önemli gruplar arasında olmuştur. Peki bu dönemde çocuklar nasıl etkilenmiştir? Çocukların beslenmesinde nasıl değişiklikler olmuştur? Özel Umut Sağlıklı Beslenme ve Diyet Merkezi Diyetisyeni Yasemin Erenoğlu ile gelin hep beraber bu sorulara bir bakalım.
Pandemi sürecinde okulların kapalı olması, evde online ders görme ve bilgisayar başında durma, etkinliklerin iptal olması, çocukların arkadaşlarıyla görüşmesinin kısıtlanması gibi faktörler çocukların yaşamını önemli derecede etkilemiş, çocuklarda stres, uyku düzeninin bozulmasına, sürekli yeme ihtiyacı oluşmasına, hareketliliğin kısıtlanmasına neden olmuştur. Bunun sonucunda çocuklarda obeziteye eğilim artmakta, sağlıksız ve dengesiz beslenme alışkanlığı oluşabilmektedir.
Beslenme, çocukların büyüme, gelişmesi için önemli olmaktadır. Özellikle kız çocuklarında büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu dönem 10-12 yaş, erkek çocuklarında ise 11-14 yaş aralığıdır. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki bu dönemde obez olan çocukların %75’i yetişkinlik döneminde de obez olmakta veya kilo problemi yaşamakta. Ve yine Önlem ne kadar erken alınırsa obez çocuklarda genç yaşta diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar görülme olasılığı da o kadar azalıyor. Bu sebeple çocukların ve ergenlerin olabildiğince erken yaşta sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanması gerekmektedir. Pandemi dönemi ise bu açıdan çocukları kötü etkilemiş ve beslenme düzenlerini bozmuştur. Çocukların bu dönemde genel olarak sebze, meyve, balık gibi besinlerin daha az tüketilmesinin yanı sıra, paketli hazır gıdaların, abur cubur ve atıştırmalıkların, işlenmiş besinlerden sosis, salam, sucuğun tüketiminin artmasına neden olmuştur. Özellikle erken saatlerde, online dersi olan çocuklarda kahvaltı öğününün atlanmasına sebep olmuştur.
Daha fazla yağ, tuz, şeker içeren besinlere yönelim ve ekran başında yeme alışkanlığı bu dönemde artmıştır. Bu beslenme şekli ile çocuklarda kilo artışının da etkisi ile çocuklarda obezite başta olmak üzere birçok sağlık sorununun görülmesine neden olmaktadır. Bunların yanında uzun süre evde durma buna bağlı olarak çocukların koşma, yürüme ve diğer fiziksel aktiviteleri yapmalarındaki kısıtlılık obezite riskini arttırmaktadır. Bu dönemde çocuklarda strese ve evde uzun süre durmaya bağlı psikolojik olarak yeme davranışının oluşması, çocukları sürekli yemeğe teşvik etmekte ve sağlıksız yeme davranışının oluşmasına neden olmaktadır. Özellikle çocukluk ve ergenlik çağında strese bağlı faktörle şekerli gıdalara örneğin; çikolata, bisküvi vb. tatlılara olan istek ve bu besinlerin tüketim sıklığının arttığını söyleyebiliriz.
Neler Yapabiliriz?
Çocuklara sağlıklı gelişmesini, özellikle pandemi döneminde çocukların bağışıklık sisteminin güçlenmesi için dengeli ve yeterli beslenme alışkanlıklarını kazandırmak çok önemlidir. Öncelikle sürekli evde durulduğundan ve çocukların en yakınından örnek aldıklarını baz alırsak, en büyük sorumluluk ebeveynlere düşmektedir. Ebeveynlerin çocuklara örnek beslenme davranışları göstermelidir. Öğün saatlerine önem verilmeli özellikle kahvaltının atlanmaması sağlanmalıdır. Mümkün olduğunca bağışıklık sistemi için vitaminler açısından zengin olan taze sebze ve meyveler tüketilmeli, hazır paketli gıdalar, abur cubur gibi çok yağlı, tuzlu, şekerli gıdaların eve çok fazla sokulmaması gerekmektedir. Özellikle bu dönem için balık, kuruyemiş, kuru baklagil tüketimi mutlaka olmalıdır. Eğer hekim tarafından eksiklik ya da yetersizlik olduğu saptanan mikro besin ögelerinin takviyesi sağlanmalı. Balık haftada 1-2 kere tüketilmelidir. Fiziksel aktivite mümkün olduğunca arttırılmalı, dışarıya çıkılamıyorsa, evde yapılmalıdır. Çocukların sağlıklı büyümesi, covid-19 virüsünden korunması için sağlıklı beslenme alışkanlığı çocuklara kazandırılmalıdır. DİYETİSYEN YASEMİN ERENOĞLU