Küresel bir salgının içinden geçtiğimiz bu günlerde, insanlık tarihinin son yüzyılda yaşadığı en büyük krizlerden birisini yaşıyoruz. Sınırların ortadan kalktığı, kişilerin, mal, hizmet ve sermayenin özgürce hareket ettiği bir dünyadan, sadece birkaç hafta içerisinde sınırların fiziksel olarak kapatıldığı, seyahat imkanlarının ortadan kalktığı, insanların evden çıkamadığı bir dünyaya geçtik. Bir başka deyişle adeta hareket kabiliyetinin sadece virüse ait olduğu bir dünyanın içinde kaldık.
Derken pandemi uzadıkça uzadı. Bütün dünya ekonomisi kasıp kavruldu. Sektörler bir bir kapısına kilit vurdu. Gıda hizmeti veren büyük market zincirlerin işi tıkırında olsa da giyim-kuşam ve hizmet sektörüne ilişkin küçük esnaf ekonomik döngüde zurnanın son deliğine geldi. Geldi çünkü masraf çok iş yok. Kiralar, vergiler, stopajlar, prim ödemeleri, faturalar derken maliyetler her geçen gün yükseldi işler düştü.
Alışveriş alışkanlıkları değişti. Her ne kadar kargo ve kuryelerle büyük sorunlar yaşansa da tüketici ihtiyacını oturduğu yerden görür oldu. Mağazaları, vitrinleri, çarşıları, hatta reklamları bile gören, duyan dikkat eden yok artık. Varsa yoksa eldeki akıllı telefon ekranları. ATM’ler hatta banka şubelerine bile gerek kalmadı. Cepteki kartlar bile temassız oldu, sanal alışveriş dört bir yanı sardı. Sağlık için olması gereken buydu..
Koronavirüs günleri elbette geçecek ancak etkileri kalacak. Dolayısı ile esnaf başta olmak üzere tüm sektörler yeni döneme göre kendilerini adapte etmeli. Değişen tüketici alışkanlıkları ve alışveriş şartlarına uygun hizmet ortamları sunulmalı. Esnaf değişmeli hatta kendini formatlamalı. Tıpkı atalarımızın, ‘Zaman sana uymuyorsa sen zamana uy’ sözündeki gibi..
Devlet destekleri, kredi yardımları, tüketiciyi alışverişe yönlendirme çabaları hepsi geçici önlemler. Zor günleri geçici önlemlerle atlatırken, gelecek günlerin planlamasını yapan sektörler koronasız ticari hayata çok büyük avantajlarla başlayacak. Ticari bir çok kolay yönü ile yeni dönem aslında eskisinden daha rahat olacak ama geçebilene…